In het spoor van de landschapschilders groeide Genk uit tot een geliefd toeristenoord. Het aantal hotels en logementen nam in de loop van de negentiende eeuw dan ook gestaag toe. Toen de postkaart tegen het einde van de eeuw een almaar groeiend succes kende werden ook van Genk en zijn landschap tal van postkaarten gedrukt. De weidse horizon, golvende heide, spiegelende vijvers, talrijke dennenbossen en het Kempenleven kregen er allemaal een plek. Het aantal verschillende zichten op deze postkaarten loopt in de duizenden. In de museumcollectie bewaren we er een drieduizendtal, zowel van het oude, Kempische ‘Genck’, de drie mijnzetels als van het Openluchtmuseum Bokrijk dat de afgelopen decennia zonder meer de toeristische topattractie was van Genk.
Opvallend, en interessant, is dat op al deze postkaarten de landschapschilderstraditie an sich zelf amper een onderwerp bleek te zijn. Wel het landschap dat honderden kunstenaars zou inspireren, maar niet de schilder zelf in volle actie. De enige postkaart die hierop de uitzondering maakt is deze met de titel ‘Le peintre et son sujet’. De kunstenaar in kwestie is Armand Maclot (1877-1959) en het onderwerp, zo lezen we in ‘Genk toen…’ (een uitgave van Heemkring Heidebloemke Genk)
“moeder Cops […] op haar zondags gekleed, de wollen muts op het hoofd, de plaag rond de hals, de baaien rok aan. Zij is bezig met kousen te stoppen […] in haar interieur.”
Ook Emile Van Doren (1865-1949) herkennen we op twee postkaarten, telkens samen met zijn hond. Maar van een schildersezel of verfborstel ook hier geen spoor. De ene postkaart toont hem in het zogenaamde Heilig Bos. Op de andere, met opschrift ‘Panorama à Genck (Campine Limbourgeoise)’ ligt hij, met zijn zijn hond rustend aan zijn zijde, languit op de helling uitkijkend over de Molenvijver met aan de horizon het centrum van Genk met de iconische torenspits van de Sint-Martinuskerk en de windmolen. Hij is in het gezelschap van twee andere mannen. De zittende figuur, met naast hem op iets wat op een fototoestel op een statief lijkt, kennen we niet. De staande figuur, links op de postkaart, herkennen we als Fernand Delgouffre (1848-1900), ook een landschapschilder en goede vriend van Emile Van Doren. Maar ook hem treffen we niet al schilderend aan in het Genkse landschap.
Zelf geven we vanuit het Emile Van Dorenmuseum regelmatig nieuwe postkaarten uit. Als afbeeldingen kiezen we telkens een schilderij, tekening of foto uit de museumcollectie, maar er zijn ook enkele historische postkaarten bekend met een afbeelding van een schilderij.
Zo gaf het ondertussen verdwenen Musée Speekaert in Sint-Gillis ergens in het midden van de vorige eeuw een postkaart uit met een geschilderd interieurzicht van Léopold Speekaert (1834-1915) met de titel ‘Intérieur à Genck (Campine)’. Speekaert was één van de leden van de Societé Libre des Beaux-Arts, die het Belgische realisme een gezicht gaven en waarvan vele leden lange tijd in Genk actief waren, met voorop Joseph Coosemans.
Ook van landschaps- en dierenschilder Jules Montigny (1840-1899) stond een schilderij centraal voor de uitgave van een postkaart met de titel ‘Genck – d’après Montigny’. Lange tijd dachten we dat het een foto was, geïnspireerd door een schilderij van Montigny. Maar wie goed kijkt ziet in de linkerbenedenhoek zijn signatuur staan. Het is dus een reproductie van een schilderij van een koehoedster, die behoorlijk wat moeite lijkt te hebben om haar twee koeien in het gareel te houden. De verblijfplaats van het schilderij is ons vooralsnog niet bekend, maar als het nog ergens tegen een wand hangt, hopen we het ooit terug te vinden en dit Genkse tafereel uit vervlogen tijden in fullcolour te kunnen aanschouwen.
