In de krant La Meuse, van 6 juni 1886 lezen we (in vrije vertaling):
“Het werk ’Genck’ van M. Bamps heeft een mooie kleurharmonie. Deze kunstenaar is een van de meest gewaardeerde van het moment, en dit is omdat hij een indringend talent bezit, delicaat en uitermate verfijnd.”
Deze lofzang – die ingegeven was door een aquarel met de titel ‘Genck’ - was gericht aan Paul Bamps (1862-1932), een Hasselts advocaat (en later ook rechter) die in zijn vrije tijd tekende en aquarelleerde. Bamps was een autodidact. Naast zijn drukke professionele bezigheden engageerde hij zich volop in het artistieke leven van zijn stad en provincie. Hij was onder andere stichtend lid van de kunstkringen Ars Proba en Les Heecrabbers, die jaarlijks tentoonstellingen organiseerden in Hasselt. Ook Emile Van Doren, Armand Maclot en tal van andere Limburgse kunstenaars, waren in deze kunstkringen actief.
In het werk van Bamps zie je een grote liefde voor zijn thuisstad, die hij in tientallen tekeningen, aquarellen en gouaches vereeuwigde. Ze brengen je terug naar het Hasselt van een goede eeuw geleden en tonen vaak verdwenen gebouwen en veranderde straatzichten. Net als Van Doren met het Kempische landschap wilde Bamps vastleggen wat dreigde verloren te gaan. Zo maakte Bamps enkele aquarellen van watermolens, die niet veel later gesloopt zouden worden. Het stadsbestuur van Hasselt kocht deze aan, waaronder ook het zicht op de Broekersmolen uit 1894, dat vandaag bewaard wordt in Het Stadsmus in Hasselt (inv. 1979.0074.00).
Bamps uitte zijn passie voor het verleden en schoonheid niet alleen in zijn werk. Hij zette zich ook actief in voor behoud en beheer van monumenten en landschappen. Toen in 1911 de 'Société Limbourgeoise pour la protection des sites' opgericht werd, nam hij de rol op van secretaris. Emile Van Doren werd penningmeester. Dat de stichtingsvergadering plaatsvond in Hôtel des Artistes hoeft dan ook niet te verbazen.
Paul Bamps liet regelmatig het stadse leven achter zich om te gaan schilderen in openlucht. Jos Damien, een jongere collega-kunstenaar, herinnerde zich nog dat hij er altijd op uit trok met zijn pet op, een dikke pijp in de hand, een korte broek en bruin geribde fluwelen jas aan. Hij trok vaak richting de Belgische kust en ook de Kempen wisten hem te bekoren.
In de collectie van het Emile Van Dorenmuseum bewaren we geen werk van Paul Bamps, maar de collega’s van het Stadsmus wel. Enkele werken zijn mogelijk in de Kempen geschilderd, zoals de fraaie aquarel van een herfstig zicht op een landweg (inv. 2014.0008.00) die we hier dankzij Het Stadmus kunnen delen.
Bamps illustreerde ook tijdschriften en boeken. In ‘La Belgique illustrée. Ses monuments, ses paysages, ses oeuvres d’art’, van Emile Bruylant zien we een zicht op Genk van zijn hand afgebeeld. Op deze afdruk, waarvan we wel een exemplaar in de collectie bewaren, zie we de Molenvijver en het dorpscentrum van Genk aan de horizon met de iconische Sint-Martinuskerk, en de weerspiegeling ervan in het water.
In het archief bewaren we ook een foto die we, na wat graafwerk, ook rechtstreeks aan Paul Bamps kunnen linken. Deze foto vonden we enkele jaren geleden terug in een doos van negatieven, die sinds jaar en dag bewaard werd. Het eerste wat ons opviel, waren de twee gezichten die we zonder meer herkenden: links staat Armand Maclot, en even verderop (de derde van links) is zonder twijfel Emile Van Doren, die we hier een jaar of zeventig schatten. We dachten dan ook deze foto te kunnen dateren ergens in de jaren ’30. Maar wie zijn de anderen en waar was deze foto gemaakt? Onze zoektocht bracht ons bij de oude begraafplaats van Hasselt, aan de Kempische Steenweg. Eens ter plaatse, op zoek naar de exacte locatie, werd ons vermoeden bevestigd: we stonden voor het familiegraf van Bamps, waar ook Paul Bamps in 1932 bijgeplaatst werd. Dit doet vermoeden dat de foto gemaakt is op de dag van zijn begrafenis en dat de andere personen op de foto leden van kunstkring Les Heecrabbers zijn. Zij kwamen, net als Van Doren en Maclot, afscheid nemen van hun kunstenaarsvriend.
Foto's:
- Zicht op Genck, door Paul Bamps, zoals afgebeeld in 'La Belgique illustrée' (collectie Emile Van Dorenmuseum);
- De Broekermolen (1894, aquarel op papier) door Paul Bamps, uit de collectie van Het Stadsmus Hasselt (Broekermolen (inventaris 1979.0074.00);
- Landschap met landweg (aquarel op papier) door Paul Bamps, uit de collectie van Het Stadsmus Hasselt (inv. 2014.0008.00);
- Foto op de oude begraafplaats in Hasselt, vermoedelijk naar aanleiding van het overlijden van kunstenaar Paul Bamps in 1932. Op de foto herkennen we links Armand Maclot en Emile Van Doren (derde van links). De anderen zijn vermoedelijk leden van kunstkring Les Heecrabbers.
