Het Emile Van Dorenmuseum wil het artistieke en visuele geheugen van Genk en zijn landschap bewaren. Het kan niet anders dan dat dit geheugen er eentje is met gaten. Dankzij schenkingen kunnen we soms kleine gaten opvullen. En soms vertellen deze schenkingen zowel iets over het artistieke verleden van Genk als over hoe Genk er ooit uitzag. Dit is het geval met enkele aquarellen van Julien Courteyn die we enkele jaren geleden dankzij zijn dochter aan de collectie konden toevoegen.
Julien Courteyn (1915-2013) was in zijn professionele leven rijkswachter. In zijn vrijetijd schilderde hij graag. Hij kreeg hierbij raadgevingen van Armand Maclot, en was een van de eersten die gebruik maakten van de lessen die de kersverse kunstkring Streven in de jaren ’50 aanbood. Deze lessen legden de basis voor het latere kunstonderwijs in Genk. Vandaag brengen GA voor Kunst, Atlas College Genk - Kunst & Vormgeving en LUCA School of Arts campus C-mine nog steeds het artistieke vuur over aan telkens weer een nieuwe generatie.
Tijdens de lessen van Kunstkring Streven ontmoette Courteyn ook Willy Minders, die misschien wel zijn belangrijkste leermeester werd.
Courteyn woonde zelf een tijdlang in de rijkswachtkazerne aan de Grotestraat. En het is daar vlakbij dat hij zich in 1955 neerzette met papier en waterverf in de hand voor het maken van een zicht over de Grotestraat, kijkend naar het centrum van Genk. Aan de horizon zie je de Sint-Martinuskerk staan, toen nog gloednieuw. Het centrum van Genk was namelijk tien jaar eerder, op 2 oktober 1944, deels tot puin herleid door een tragisch bombardement door de Amerikanen. De oude, neogotische kerk werd gesloopt en dankzij compensatiemiddelen konden al snel plannen gemaakt worden voor wat bekend zou worden als de ‘kathedraal van de Kempen’. Architect van de nieuwe Sint-Martinuskerk was Maurice De Paepe.
Op een oude postkaart van de Grotestraat kan je goed de rijkswachtkazerne zien liggen, waarvan Courteyn slechts een klein hoekje, links afbeeldt. Wie vandaag door de Grotestraat wandelt, zal echter nog weinig van de gebouwen op deze aquarel herkennen. De transformatie die het centrum na het bombardement doormaakte, zette zich daarna ook doorheen de Grotestraat verder.
Courteyn vond duidelijk inspiratie in zijn directe omgeving, want enkele jaren eerder, in 1952, maakte hij een tekening met aquarel van de villa die tegenover de rijkswachtkazerne lag. Op de oude postkaart zie je rechtsonder nog het muurtje en de toegangspoort naar deze villa. Deze villa was lange tijd eigendom van de gemeente Genk en thuis voor de directeur van de technische diensten. Eerst was dat ingenieur D’Haese, en later ingenieur François. De laatste bewoners waren longspecialist Janssens en zijn gezin.
De grootste transformatie zien we misschien wel in de aquarel die enkele oude huizen toont die, voor zover we weten, nabij de Lourdeskapel lagen. Courteyn omschreef deze plek als ‘oude markt’. Vroeger lag hier het Zavelplein. Misschien verwees hij daar naar? Hier is de herkenning vandaag grotendeels weg. Vandaag herinneren enkel het Hikske en het stukje kasseiweg in die omgeving nog aan het Kempische dorp dat Genk ooit was.
Hebt u nog informatie over de huizen op deze aquarel, of bewaart u er oude foto’s van? Bij deze een warme oproep om mee te helpen weer een gaatje in het geheugen op te vullen!
