Het was een nogal grijze, winterse dag boven de Molenvijver toen Alphonse Asselbergs (1839-1916) dit kleine doek schilderde. Haast zeker werkte hij in open lucht toen hij dit tafereel in olieverf schetste. Zou hij handschoenen aan gehad hebben die dag? Het ziet eruit alsof het koud was...
De Molenvijver was een geliefd onderwerp voor de landschapschilders. En voor Asselbergs, een trouwe bezoeker van Genk, was dat niet anders. We bewaren drie werken van zijn hand in onze collectie, twee ervan tonen de Molenvijver. De reden voor het succes van de Molenvijver was de inspirerende schoonheid ervan, maar ook de nabijheid speelde zeker een rol. Asselbergs verbleef bij zijn bezoeken aan Genk altijd in Hôtel de la Cloche en dan was het slechts een korte wandeling, gepakt en gezakt met al zijn schildersattributen, tot aan de Molenvijver.
We kunnen dit schilderij redelijk goed dateren, alleen al door naar wat hij afbeeldt te kijken. Alphonse Asselbergs zat ten noorden van de Molenvijver (de kant van de Europalaan). En hij keek naar de overkant van de vijver, naar de helling aan de Molenstraat (toen de Weg op Gelieren) waar vandaag onder andere villa Les Roseaux (Het Riet) gelegen is. De oudste villa's aan de Molenvijver dateren van de late 19e en vroege 20e eeuw. Op een oude postkaart uit 1902 is er van deze villa's ook nog geen spoor, maar je herkent wel enkele gebouwen (vandaag allemaal verdwenen) die ook op het werk van Asselbergs staan. Dus het werk moet zeker voor 1900 geschilderd zijn.
We kunnen het werk nog preciezer dateren dankzij de achterzijde. Als bezoeker van het museum krijg je die eigenlijk nooit te zien, maar vaak geeft de achterzijde van een werk ook heel wat prijs over de levensloop van een schilderij zelf. En bij dit kleine doek van Asselbergs is dat niet anders. Op de achterzijde kleven verschillende etiketten. Op twee ervan staat de titel geschreven: 'Etangs de Genck' (Moerassen van Genck). Op eentje staat ook de datum: 1884. Dat jaar werd het doek ook gevernist met mastiekvernis, de meest gebruikte vernis in die periode. Zou misschien Asselbergs zelf deze notitie toegevoegd hebben aan het etiket?
Interessant is ook een derde etiket. Hierop staat de naam Rod. de Lexhy. En op het spieraam, wat verder naar rechts zie je, als je goed kijkt, staan dat het schilderij eigendom was van deze Rodolphe de Lexhy. Het is altijd interessant te weten wie de vorige eigenaar(s) van een schilderij waren.
En zeker in dit geval, want deze Rodolphe de Lexhy is voor ons geen onbekende, al weten we niet heel veel over hem. Zeker is dat hij geboren is in Vroenhoven en overleed in Brussel, in zijn dagdagelijkse leven belastingsontvanger was en, naast het feit dat hij een collectie had (met in ieder geval minstens één werk, dat van Asselbergs), zelf ook schilderde.
de Lexhy stelde enkele keren tentoon, ook met landschappen van Genk en zijn landschap. In de collectie van Museum M in Leuven bevindt zich vandaag zo'n zicht op Genk. Het olieverfschilderij laat ons een sfeervolle zonsondergang zien boven de moerassen van Genk. Het is gedateerd 1894.
Hoe de Lexhy het werk van Asselbergs verwierf weten we helaas niet. Kocht hij het aan op een tentoonstelling of bij een handelaar, of kreeg hij het misschien cadeau van Asselbergs zelf? Dat blijft (vooralsnog?) een vraagteken. De etiketten geven heel wat prijs, maar niet alles.
Foto's:
- 'Etangs de Genck' van Alphonse Asselbergs (collectie Emile Van Dorenmuseum).
- Een zicht over de Molenvijver, kijkend naar het centrum van Genk en de oude weg op Gelieren (vandaag Molenstraat).
- Enkele etiketten die kleven op de achterzijde van het werk 'Etangs de Genck' van Alphonse Asselbergs uit de collectie van het Emile Van Dorenmuseum, Genk.
- Moerassen van Genk uit 1894 door Rodolphe de Lexhy, uit de collectie van Museum M Leuven.
