#29 - Stenen bijdragen

In het voorjaar van 2014 verbleef kunstenaar Erik Odijk in een tentje in de tuin van het Emile Van Dorenmuseum? Hij was in het kader van het project De Unie Hasselt-Genk – een initiatief van Z33 in samenwerking met Stad Hasselt en Stad Genk – uitgenodigd om een groep kunstenaars samen te brengen om zich opnieuw, zoals in kunstenaarsoord Genk ook gebeurde, te laten inspireren op Genk en zijn landschap.

Hij maakte De ROCK show, waarvoor hij een hele schare historische en hedendaagse kunstenaars uitnodigde om nieuw werk te creëren voor een tijdelijke tentoonstelling in en rond villa Le Coin Perdu.

De inspiratie om met De ROCK show de steen centraal te stellen kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Erik Odijk koesterde al langer een fascinatie voor stenen, als esthetisch object maar ook als beeld van het sublieme, van de kracht en schoonheid van de natuur. En nadat hij hoorde over de stenen puinkegel in de ondergrond van het Kempisch plateau en de landschappelijk impact van de ontginning naar stenen, zowel naar grind als naar steenkool, leek deze keuze snel gemaakt.
Ook een foto uit 1887, gemaakt aan een zogenaamde Duivelssteen, in de vroegere steengroeve van Gelieren intrigeerde en inspireerde hem. Deze foto komt uit een geologisch tijdschrift en illustreert een artikel van geoloog Emile Delvaux over de enorme zandstenen die in Genk en omgeving gevonden konden worden. Op zoek naar iemand die als een soort schaalmodel kon dienen, trof hij landschapschilder François Roffiaen aan. En vroeg hem of hij zijn schildersactiviteiten even wilde stopzetten om te poseren naast zo’n enorme steen.

Naast het curatorschap van de tentoonstelling creëerde Erik Odijk zelf ook enkele werken voor De ROCK show.
De meest in het oog springende ingreep is misschien wel de gigantische steen die sindsdien de ingang van het museum markeert, op de hoek van de Henri Decleenestraat en Hulstraat. Hij ligt er nog steeds, net zoals de twee bewerkte stenen op de zuiltjes die de toegang markeren naar de trap er vlakbij. Zij verbeelden Ambacht en Expressie.

Het centrale werk, dat we nog steeds koesteren, is de monumentale muurtekening tegen de gevel van de villa. De tekening kreeg de titel A meteorite named Erika’. Hiervoor breidde Erik Odijk het museum uit met een tijdelijk buitenatelier, een spiegeling van het atelier van Emile Van Doren zelf.
Twee maanden lang werkte hij er aan de tekening van een steen, in houtskool en kleurkrijt. Het eerste wat je opvalt is het contrast tussen het donkere, harde gesteente en de haast huidachtige albast. Alsof er bloed doorheen de aderen van de steen stroomt. De steen lijkt ook te zweven, en kan je zien als een stapsteen. Om te gaan van de ene plek naar de andere, van de realiteit naar de verbeelding bijvoorbeeld, of als een schakel tussen leven en dood. De tekening is voor Erik Odijk namelijk ook een eerbetoon aan zijn moeder, die enkele maanden voor hij aan de tekening begon overleed. Een soort gedenksteen.

In die optiek moet je ook de Verzamelplaats van Gedenkstenen voor Verloren Dierbaren zien, die even verderop in het bos voor villa Le Coin Perdu aangelegd werd. Ook dit is een werk van Erik Odijk, waarvoor hij de fundamenten legde. Vervolgens nodigde hij iedereen uit om – letterlijk – zijn/haar steentje bij te dragen. We lanceerden een oproep een gevonden, natuurlijke steen langs te brengen of toe te sturen die we toevoegden aan de Verzamelplaats, in herinnering aan iemand die er niet meer is om welke reden dan ook. Deze oproep was een groot succes. En elke steen werd er met de grootste zorg bij geplaatst. Wij houden deze plek jaar in, jaar uit in ere. Onlangs werd het winterdeken van gevallen bladeren en dennenknoppen weer verwijderd en nu schitteren de talloze stenen weer in de zon.

En wie zich geroepen voelt: een steen bijdragen kan – wanneer we ons kot weer uit mogen - nog altijd!